Terugblik webinar 8 april 2021 Ervaringen in het VO en HBO

Wat opgevallen is in het afgelopen “Corona jaar” is dat leerlingen zich beter zijn gaan voorbereiden op de fysieke lessen; ze zagen de meerwaarde en probeerden hier volop gebruik van te maken. In de lessen zijn leraren zich meer gaan richten op de vaardigheden/competenties van leerlingen in plaats van op de kennisoverdracht. Dit wordt als positief ervaren. Leerlingen bleken het online onderwijs positiever te beoordelen dan verwacht. Veel leerlingen vonden thuisonderwijs wel “Chill”. Opvallend was dat m.n. hardwerkende serieuze meisjes met thuisonderwijs onderuit gingen: zij bleken de leraren toch erg hard nodig te hebben voor hun voortgang. Daarnaast lukte het echter door de medewerking van bedrijven en instellingen toch bijzonder goed om stages doorgang te kunnen laten vinden. In het HBO bleken studenten niet slechter te presteren dan normaal, wel bleek er een veel grotere behoefte aan ondersteuning op het vlak van welzijn. Hier heeft de HVA een aantal nieuwe initiatieven in genomen om studenten nog beter te ondersteunen. Het “Corona studentenleven” valt tegen: het is (uiteraard) niet wat leerlingen gehoopt hadden. Door de lockdowns werd de kloof tussen leerlingen die het “goed” hebben thuis en leerlingen die het minder goed getroffen hebben groter, de invloed van thuis had nu nog meer invloed op hun welbevinden en prestaties,

 

Wat betreft het aanleren en monitoren van de vaardigheden brengt het online onderwijs een duidelijke splitsing aan. Schrijfvaardigheid en leesvaardigheid gaat online bij de talen best goed. Spreekvaardigheid en luistervaardigheid valt online enorm tegen. Ook blijken evaluatiegesprekken en reflectie op eigen en andermans presentaties een stuk lastiger uitvoerbaar dan fysiek. Er bestaan grote verschillen tussen vaksecties waar het gaat om de formatieve vormen van toetsing en het leerling volgen en de behoefte aan cijfers, al dan niet met veel randvoorwaarden om fraude te voorkomen. Bij de exacte vakken is heel creatief omgegaan met praktisch onderzoek doen door gebruik te maken van huis tuin en keuken materialen wat soms tot ongerustheid bij ouders leidde.

 

Het begeleiden van leerlingen is zowel in het VO als in het HBO geïntensiveerd. Nog meer gesprekken met leerlingen en ouders (MOL, POP, coach en LOB-gesprekken) om de voortgang van de leerlingen en het keuzeproces te monitoren en waar nodig te kunnen bijsturen. Deze gesprekken leveren veel informatie op die de scholen kunnen inzetten om de leerlingen nog beter te kunnen begeleiden. Ook het zorgteam/ondersteuningsteam heeft op de VO scholen en op het HBO haar rol gepakt door actief te zijn in het in kaart brengen van en de opvang van leerlingen die extra ondersteuning en/of structuur nodig hebben. Ook is op een van de scholen een buddysysteem opgezet waar leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een medeleerling toegewezen kregen die hen helpt bij de les te blijven en de zaken op orde te hebben. Ouders reageren over het algemeen heel positief op het feit dat zij meer betrokken worden bij de onderwijscarrière van hun kind. Op het HBO zijn met name in de studierichtingen waar veel studenten met een stoornis in het autistisch spectrum zitten de studiecoaches nu extra veel ingezet.

 

De ervaringen op het VO zijn divers. In sommige leerjaren zijn de resultaten niet minder en soms beter. Maar er zijn ook leerjaren waar de resultaten duidelijk onder de maat zijn. De leerjaren waar het tegenvalt verschillen per school.  Leerlingen doen wel goed mee, maar het huiswerk wordt slecht gedaan. Met name het leerwerk blijft achter. Autistische jongeren floreren in deze situatie. Vwo-ers die naar het HBO zijn gegaan en waar het altijd “aan kwam waaien” hebben beduidend meer moeite met de corona situatie. Hun leerstrategie is matig ontwikkeld.

De “open dagen” op de vervolgopleidingen zijn nu alleen digitaal. Er zijn leerlingen die dat heel goed oppakken en gericht bezig zijn. Er zijn ook leerlingen die door de bomen het bos niet meer zien. Ze hebben hun vervolgopleiding niet fysiek kunnen beleven. Dit is een punt van aandacht voor het HBO. Er zijn ook meer leerlingen dan voorheen die voor een MBO-opleiding kiezen (een route met een laag risico) of voor het vwo(bekende omgeving) of een tussenjaar nemen (uitstellen tot na corona).Vaardigheden worden minder ontwikkeld: HAVO 3: terug naar basis als verslag schijven etc. Het verwerken via het doen is nu lastig, net als vaardigheden als presenteren. De introductie van macbooks is te snel gegaan op een school: leerlingen weten niet wat ermee kan.

HAVO P

Het invoeren zal nog even wat slagen om de arm hebben:

-Het is makkelijkere als je een praktische VMBO in je school hebt.

-Is de invulling afhankelijk van de richtingen die je beschikbaar hebt?

-Samenwerking met HBO/WO is belangrijk

-Samenwerken met bedrijven is belangrijk, maar hebben bedrijven genoeg ruimte als er veel scholen hiermee starten?

 

Voordeel HaCo

Leerlingen hebben persoonlijk voordeel als ze met HaCo (competenties) gewerkt hebben. Net als bij een technasium of IBC. Op het HBO wordt er nagedacht over meer flexibilisering. Dan zouden leerlingen ook voordeel kunnen hebben qua programma. Een systeem met Batches is dan misschien iets. Dan moeten vaardigheden structureler bijgehouden worden.

Corona vraagt extra aandacht voor de competentie “eigen leerproces sturen” en de competentie “reflecteren op het eigen leerproces”.  Het instrument leerlingbespreking.nl wordt door twee scholen aanbevolen. Ze hebben er positieve ervaringen mee. Leerlingen worden gericht gestuurd in hun leerproces. Zorgen om leerlingen voor te bereiden op het hbo van havo 4.Wel zorgen over CE – ivm een cijfer wegschrijven/ zetten, wordt niet door iedereen gedeeld. Leerlingen leren andere vaardigheden, bijvoorbeeld op het gebied van ict, digitale tools. Aspecten als samenwerken, informatieverwerking staan in een ander daglicht – begeleiding van leerlingen is nu ook anders, minder makkelijk aanspreken. Qua resultaten gaat het prima. Hybride lessen, aanwezig fysiek en online

 

 

Ervaringen HBO

De eerste jaar studenten hebben het gevoel van echt student zijn gemist. Normaal kom je in een nieuw gebouw met een hbo-setting. Het snel fysiek contacten leggen door even langs te lopen, te sparren of een vraag te stellen aan een docent of mede studenten is lastiger. De drempel is hoger. Opvallend is dat studenten flexibeler en creatiever zijn geworden. Ze zoeken over het algemeen zelf uit wat ze moeten doen. De tentamens waren voorheen op de HZ traditionele schriftelijke toetsen. Men heeft de toetsen omgebouwd naar opdrachten. Deze toetsen zijn authentieker en toetsen ook andere vaardigheden. Het lijkt over het algemeen goed te gaan, maar het missen van het sociale element moet niet onderschat worden. Op Windesheim  hebben studenten die diepte-interviews gehouden hebben met mbo’ers, havisten en vwo’ers over hoe zij hun toekomst op het hbo zien. Een van de opbrengsten die hieruit voortkwam was de behoefte aan studentcoaches. Bij Windesheim krijgt iedere eerstejaars een studentcoach. Bij Saxion zijn er nu Corona coaches maar de belangstelling daarvoor is nog niet echt overweldigend. De studieresultaten zijn op zich prima – uitdaging zit hem in het welzijn. Bij verschillende HAVO scholen wordt opgemerkt dat er meer leerlingen naar vwo 5 gaan in vergelijking met vorige jaren. Dit is niet bij iedere Havo school. Studentcoaches inzetten. Zitten in een survivals stand er is weinig positief. Enquête prop studenten best positief – studiemotivatie is wel afgenomen – wel vasthouden aan de opleiding.

Op het HBO is er sprake van meer gelijkwaardigheid tussen student en professional.

Het missen van sociale contacten is wel een groot probleem. Op het HBO is het sociale aspect veel meer een probleem dan de studievoortgang.

Op het HBO is te merken dat voor leerlingen van het MBO er een grotere terugslag is van voor leerlingen van de HAVO, want MBO wat meer praktisch werken gewend.

DE competentie samenwerken wordt nu slechter ontwikkeld. Op het HBO is cocreatie van kennis een belangrijk aspect. Dat samen leren in groepen komt nu niet goed uit de verf. (HaCo competenties: samenwerken, Probleemoplossend werken en informatievaardigheden).

Studievaardigheden zijn een probleem: zelfregulatie, maar ook leesvaardigheid. Dit laatste valt nu meer op, omdat leerlingen nu meer opdrachten zelfstandig moeten doen en lezen. Op het HBO is er zorg over hoe de nieuwe lichting het nu gaat doen.

Kan de stichting meedenken over een systeem om dit bij te houden?

HAN werkt met aansluitscholen om samen te denken over de aansluiting. Tip: laat studenten vertellen aan HAVO 5 hoe het nu gaat op het HBO.

 

Ervaring bijeenkomst

Fijn om te delen, elkaar te spreken, korte bijeenkomst rondom een thema is top

Goed om te horen wat er op het hbo allemaal gebeurt. Vooral ook ivm corona keuze problemen..

Prettig – om zo even bij elkaar te zitten